Η Κρητική διατροφή (μέρος 2ο)

Πριν διαβάσετε παρακάτω θυμηθειτε εδώ το πρώτο μέρος: κλικ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 
 Η παραδοσιακή Κρητική διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά.
 • Ψηλή περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο ( μονοακόρεστα λιπαρά οξέα) και δίαιτα σε χαμηλής κατανάλωσης σε κορεσμένα λίπη.
 • Μεγάλη κατανάλωση σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, και δημητριακά ολικής άλεσης. • Μέτρια έως υψηλή κατανάλωση ψαριών. 
• Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντα που προέρχονται από το κρέας • Χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
 • Ήπια κατανάλωση σε αλκοόλ κυρίως με την μορφή κρασιού. 

 Στην παραδοσιακή Κρητική διατροφή γεύματα όπως οι σούπες και οι σαλάτες περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου οσπρίων και λαχανικών και συνοδεύονται από μεγάλες ποσότητες ψωμιού ολικής αλέσεως. Η πρόληψη γάλακτος είναι μέτρια αλλά η κατανάλωση τυριού και σε μικρό βαθμό γιαουρτιού είναι υψηλή. Η φέτα προστίθεται συνήθως στις σαλάτες και συνοδεύει μαγειρεμένα λαχανικά. Το κρέας ήταν κάποτε ακριβό άρα και η κατανάλωση του σπάνια, τα ψάρια και τα θαλασσινά ήταν σε συνάρτηση της απόστασης από την θάλασσα. Το κρασί καταναλωνόταν μέτρια και πάντα κατά την διάρκεια των γευμάτων. Η μεγάλη κατανάλωση λαχανικών , φρέσκων φρούτων και ειδικότερα η κατανάλωση ελαιολάδου σε συνδυασμό με λαχανικά και όσπρια μπορεί να προσφέρει σε μεγάλο βαθμό προστασία από ένα μεγάλο φάσμα χρόνιων νοσημάτων.
 Ο Όρος μεσογειακή διατροφή βασίζεται στις διατροφικές συνήθειες και παραδόσεις της Κρήτης την περίοδο του 1960. 
Τα συστατικά της Κρητικής δίαιτας 
Δημητριακά , ψωμί και φρυγανιές ολικής αλέσεως, ανεπεξέργαστα ζυμαρικά και μη αποφλοιωμένο ρύζι: αυτή η ομάδα τροφίμων αποτελεί την βάση της πυραμίδας και τα τρόφιμα που την απαρτίζουν θα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά. Τα τρόφιμα αυτά μπορεί να συμπεριλαμβάνονται τόσο σε κύριο ή ενδιάμεσο γεύμα μας είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και συμμετέχουν στο μεταβολισμό, την παραγωγή ενέργειας και την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. 
Φρούτα και λαχανικά : θα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά καθώς μας προσφέρουν πολύτιμες βιταμίνες όπως η βιταμίνη C ΚΑΙ A (Συγκεκριμένα β-καροτένιο), λυκοπενιο , φυλλικο οξύ και βιταμίνη Κ συμβάλλοντας στην αντιοξειδωτική προστασία του οργανισμού, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος , την διατήρηση της ομοκυστεϊνης σε φυσιολογικά επίπεδα και την ομαλή πήξη του αίματος. Συμφώνα με το πρότυπο της κρητικής δίαιτας είναι απαραίτητη η πρόληψη τουλάχιστον 30 γραμμάριων διαιτητικών ινών ημερησίως και 400 γραμμάριων φρούτων και λαχανικών. 
Χόρτα : έχουν πλέον επιβεβαιωθεί οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενός αγαπητού χόρτου της κρητικής παραδοσιακής κουζίνας, της τσουκνίδας. Δρα προληπτικά κατά της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων και κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων αφού είναι πλούσια σε καροτίνη Β. η γλιστρίδα (άντρακλα) συμφώνα με διατροφικές μελέτες , είναι πλούσια σε λινολενικο οξύ το οποίο αποτελεί από του σημαντικότερους παράγοντες για το χαμηλό ποσοστό καρδιοπαθειών των κατοίκων της Κρήτης και νότιων περιοχών της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κρητική γη παράγει περισσότερα από 150 βρώσιμα χόρτα. 
Ελαιόλαδο : είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά συστατικά πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και βιταμίνη Ε προστατεύοντας τον οργανισμό μας από τις ελεύθερες ρίζες, τις καρδιαγγειακές παθήσεις ενώ επιπλέον τονώνει την άμυνα του οργανισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσδοκώμενη διάρκεια ζωής είναι μεγαλύτερη στην Ελλάδα από ότι στην βόρεια Ευρώπη παρά των σταθερά μεγάλο αριθμό των καπνιστών. Στην Κρητική δίαιτα το ελαιόλαδο αποτελεί την κύρια πηγή του λίπους της συνολικής ενέργειας που λαμβάνετε ημερησίως σε ποσοστό που φτάνει το 27% . τουλάχιστον 70 γραμμάρια ελαιολάδου την ημέρα αποτελούν ασπίδα για την καρδιά μας.
 Όσπρια : θα πρέπει να καταναλώνονται έως και 2 φορές την εβδομάδα διότι είναι πλούσια και σε πληθώρα βιταμινών όπως η νιασινη , φυλλικο, Β6 και βιοτινη. Τα όσπρια μαγειρεμένα με ελαιόλαδο δημιουργούν εύγευστα πιάτα τα οποία σύγχρονος παρέχουν πρωτεΐνες ιχνοστοιχεία και βιταμίνες.  
Ψάρια , πουλερικά αυγά γαλακτοκομικά : αυτά τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης θα πρέπει να καταναλώνονται 2-3 φορές την εβδομάδα με εξαίρεση τα γαλακτοκομικά που θα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινός και είναι πλούσια σε μια μεγάλη ποικιλία βιταμινών του συμπλέγματος Β σε βιταμίνη Α και D. Το ψάρι και ιδιαίτερα τα λιπαρά ψάρια αποτελούσαν βασική τροφή των Κρητων και μπορούν να βρεθούν σε αφθονία στην χώρα μας . εκτός από πρωτεΐνες άριστης ποιότητας τα ψάρια προσφέρουν τα ω-3 λιπαρά οξέα που είναι απαραίτητα για την σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών και την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων. Τα μικρά ψάρια είναι επίσης πολύ καλές πήγες ασβεστίου.
 Κόκκινο κρέας: αν και απαραίτητο τρόφιμο για την υγεία ωστόσο δεν πρέπει να καταναλώνετε πάνω από μια φορά την εβδομάδα. Το αγαπημένο σε όλους κόκκινο κρέας αλλά και τα αυγά και το τυρί μπορεί να είναι πλούσια σε βιταμίνες αλλά μας φορτώνουν παράλληλα με κορεσμένα λίπη υπαίτια για αθηρωμάτωση καρδιακά νοσήματα αλλά και καρκίνο. Στους Κρητες αγρότες τα κορεσμένα λίπη δεν αποτελούσαν περισσότερο από το 7% της ημερήσιας ενέργειας. Στην διατροφή ενός σύγχρονου έφηβου τα κορεσμένα λίπη αποτελούν το 15% της ημερήσιας ενέργειας. 
Trans λιπαρά οξέα: το μεγάλο πλεονέκτημα της κρητικής δίαιτας ήταν η πλήρης απουσία trans λιπαρών οξέων , τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα κατά κόρον στη σύγχρονη πλαστική διατροφή μας. Τα βρίσκουμε κυρίως σε πάστες, γλυκά, μακαρονάδες και φαστ φουντ. Τα βλαβερά αυτά οξέα στην κρητική δίαιτα δεν περιέχονται ούτε στο 0,1% της ημερήσιας ενέργειας ενώ στην Αμερική αποτελούν τουλάχιστον το 4%-5% της ενέργειας ημερησίως. 
Νηστεία: χαρακτηριστικό της κρητικής δίαιτας που δεν συναντάται σε καμιά άλλη μεσογειακή χώρα, είναι οι νηστείες της ορθόδοξης εκκλησιάς. Οι Κρητες ακλουθούσαν πιστά της νηστείες που άλλοτε απαγόρευαν την κατανάλωση θαλασσινών και άλλοτε κρέατος, γαλακτοκομικών και αυγών. Γύρω στις 180-200 ήμερες το χρόνο βρίσκονταν σε περίοδο νηστείας προσφέροντας έτσι στον οργανισμό τους την απαραίτητη αποτοξίνωση. Πιστεύοντες και μη πιστευοντες λοιπόν είναι καλό να ακολούθου την νηστεία περισσότερες μέρες τον χρόνο από την Μεγάλη Παρασκευή. 
Ωστόσο , όσο ωφέλιμη είναι η κρητική διατροφή θα πρέπει να ακολουθείτε με μέτρο και πάντα συμφώνα με συστάσεις. Επίσης θα πρέπει να συνδυάζεται με αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Η υπερβολική κατανάλωση των παραπάνω τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε υπερπροληψη βιταμινών και ενέργειας που θα οδηγήσουν σε άλλου είδους διατροφικές διαταραχές και σε αύξηση σωματικού βάρους. 
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗΣ 
Executive Chef 
Specializing in the technology of nutrition 
Haccp & Iso lead auditor

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου